خواص عدس:
۱- عدس از نظر طب قدیم ایران معتدل و خشک است و مانند دیگر گیاهان پوست و دانه آن دارای اثرات متضاد یکدیگر می باشد. یعنی پوست عدس گرم و خود عدس قابض است. بعبارت دیگر پوست آن ملین و مغز آن ضد اسهال می باشد.
۲- عدس یک غذای کامل است و انرژی لازم را برای کارهای بدنی برای انسان تامین می کند.
۳- عدس منبع غنی پروتئین گیاهی است؛ به طوری که مقدار پروتئین موجود در ۱۵گرم عدس، بسیار بیشتر از ۱۵ گرم گوشت گاو است.
۴- عدس حاوی اسیدهای آمینه مختلف، ویتامین‌های گوناگون از جمله ویتامین B و مواد معدنی‌ای همچون آهن، کلسیم و فسفر است.
۵- عدس منبع بسیار خوبی از فیبرهای کاهش دهنده کلسترول‌اند که نه تنها کمک به کاهش کلسترول می‌کنند بلکه خاصیت تنظیم قندخون هم دارند زیرا فیبر بالای آنها از افزایش قندخون بعد از خوردن یک وعده غذایی جلوگیری می‌کنند.
۶- عدسها همچنین حاوی ۶ ماده معدنی مهم، ۲ ویتامین B و همچنین پروتئین بدون، چربی می‌باشند.
۷ـ عدس به علت داشتن آهن، برای رفع کم‌خونی و افزایش شیر مادران شیرده مفید است.
۸ـ عدس، لعابدار است و به همین علت مصرف آن برای ناراحتی‌های روده‌ای توصیه می‌شود.
۹- عدس را در کنید و روی پوست ملتهب بگذارید التهاب را برطرف می کند.
۱۰- برای درمان زخم های دهان و گلو و دیفتری عدس را پخته و آب آنرا غرغره کنید.
۱۱- برای تقویت معده و برطرف کردن گاز معده عدس پخته را با سرکه میل کنید.
۱۲- عدسها مثل دیگر حبوبات غنی از فیبرهای غذایی هستند چه از نوع قابل جذب و چه از نوع غیر قابل جذب. فیبرهای قابل جذب،یک ماده ژله مانندی در دستگاه گوارش ایجاد می‌کنند که سبب دفع صفرا (حاوی کلسترول ) می‌گردد و آن را به خارج از بدن می‌برد.
۱۳- فیبر غیر قابل جذب عدس نیز نه تنها کمک به افزایش مقدار مدفوع و جلوگیری از یبوست می‌کند بلکه کمک به جلوگیری از بیماری های گوارشی مانند سندرم روده‌ای تحریک پذیر و التهاب روده‌ای نیز می‌کند.
۱۴- مصرف عدس در سلامتی قلب نقش به سزایی دارد. این نقش نه تنها به دلیل فیبرهای موجود در عدس بلکه بعلت مقادیر قابل ملاحظه‌ای از فولات ( Folate) و منیزم آن است.
۱۵- عدس به شما انرژی برای سوزاندن می‌دهد در حالی که قندخون را تثبیت می‌کند. فیبر قابل جذب علاوه بر تأثیرات مفید روی سیستم گوارشی و قلب، به تنظیم مقدار قندخون نیز کمک می‌کند. اگر شما مقاومت به انسولین، کاهش قندخون یا دیابت دارید، گیاهان بُنشنی مثل عدس برای تنظیم قند خون مؤثر هستند که انرژی پایداری را باعث می‌شوند.
۱۶- آش عدس با روغن بادام برای دوران نقاهت بهترین غذاست.
۱۷- مصرف عدس مخصوصاً برای خانمهایی که در سنین باروری و دوران بارداری هستند و در معرض کمبود آهن هستند، ایده بسیار مناسبی است. فراموش نکنید که کمبود آهن باعث کم خونی می شود که برای مادر خوب نیست چون نوزاد بعد از بدنیا آمدن از شیر مادر تغذیه می کند.
۱۸- پماد در عدس با سرکه برای رفع ترک دست و پا که بعلت سرما عارض شده سودمند است.
۱۹- عدس را می توان به عنوان مسهل هم مصرف کرد چون دارای لعاب زیادی است که در درمان ناراحتی های روده نیز موثر است.
۲۰- عدس پخته را بعنوان مرهم برای زخم نیز می توان بکار برد.
۲۱- آرد عدس بوداده تشنگی را قطع می کند، معده را نیرو می بخشد صفرا را خاموش و هیجان خون را فرو می نشاند و حرارت را خاموش می کند.
همچنین بخوانید:8 خاصیت عجیب خوردن پیاز
خواص عدس، خواص تغذیه ای و درمانی آن
* عدس بهترین منبع پروتئین است که کلسترول مضر مانند گوشت قرمز ندارد، و به همین دلیل باعث مرگ ناشی از سرطان و بیماری قلبی نمی‌شود.
* فیبر موجود در عدس هضم غذا را آسان می کند، و جلوی یبوست را می گیرد و خطر سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد.
* عدس بخاطر مقادیر زیاد فولیک اسید و منیزیوم قلب را تقویت می کند، کار رگها را آسان کرده و جلوی بیماریهای قلبی را می گیرد و جریان خون را بهبود می بخشد.
* خوردن روزانه یک فنجان عدس آهن بدن را تامین می کند، خطر کم خونی را کاهش می دهد، و باعث تقویت تمرکز می‌شود.
عدس یکی از حبوباتی است که طبیعت آن معتدل ولی خشک است و پوست آن گرم و مغزش سرد می باشد. عدس دارای مواد مغذی، الیاف گیاهی، کربوهیدرات پیچیده و اسیدفولیک است. همچنین سرشار از مواد غذایی مفید به ویژه پروتئین و اسیدآمینه های مختلف و غنی می باشد. کم کالری و کم چربی بوده و کلسترول ندارد و در کنار این موارد لازم است متذکر شویم که عدس بسیار ارزان است (البته در مقایسه با مواد مغذی دیگر).
همان گونه که یادآور شدیم دارای مقدار زیادی اسیدفولیک است. مطابق توصیه های انجمن سلامتی ایالات متحده، مصرف ۴۰۰ میکروگرم اسیدفولیک برای خانم هایی که باردار هستند ضروری است و اکثر بانوان این مقدار را مصرف نمی کنند.
یک دوم لیوان عدس پخته، ۹۰ درصد از مقدار توصیه شده را تأمین می کند. در ضمن عدس منبع خوبی از آهن و برای خانم هایی که کم خونی ناشی از فقر آهن دارند مناسب می باشد.
مصرف عدس همراه با غذاهای غنی از ویتامین «ث» مانند گوجه فرنگی، فلفل سبز، کلم بروکلی، مرکبات و عصاره آنها موجب افزایش جذب آهن موجود در عدس می شود. عدس از لحاظ پروتئین غنی است و فقط یک اسیدآمینه کم دارد و نام آن «میتونین» است. اضافه کردن مقداری جو یا تخم مرغ، آجیل، دانه ها، گوشت و یا پنیر سبب کامل شدن پروتئین عدس می شود و می توان گفت کیفیت پروتئین غذایی را بالا می برد.
همچنین عدس دارای الیاف گیاهی محلول است که همانند یک برس برای دستگاه گوارش عمل می کند و باعث تمیز شدن دستگاه گوارش می شود. این نوع الیاف گیاهی موجب کاهش قند و کلسترول خون شده و به کاهش انسولین مصرفی در بیماران مبتلا به مرض قند می انجامد.
آبی را که عدس در آن پخته می شود اگر تناول کنید، لینت مزاج می دهد.
مضرات عدس:
عدس نفاخ، دیرهضم و کاهش دهنده میل جنسی است.
زیاده روی در مصرفش، غلیظ کننده خون است و جریان خون را در رگ های باریک کُند می کند و ممکن است موجب کم شدن قوه بینایی، سوزش ادرار، قولنج، ناراحتی های عصبی، بند آمدن قاعدگی و درد و شدت بواسیر شود. به همین جهت معمولاً عدس را با روغن کنجد یا روغن بادام و سرکه و سایر مخلفات دیگر طبخ کرده و می خورند.
هشدار:
زیاده روی در خوردن عدس، قدرت دید چشم را کم کرده و باعث خواب های آشفته می شود.
نقل شده پیغمبر اکرم (ص) فرمود: «عدس بخورید زیرا عدس، دانه مبارک و مقدسی است که رقّت قلب می آورد و اشک را زیاد می کند و هفتاد پیامبر که آخرین شان عیسی بن مریم است، آن را مبارک دانسته اند.»
و نیز نقل شد امیرالمؤمنین علی (ع) فرمود: «خوردن عدس، دل را نازک می کند و اشک را جاری می سازد.»
یکی از بنی اسرائیل از سنگدلی و کمی اشک خود به خداوند متعال شکایت کرد. خداوند به وسیله پیغمبری برای او وحی فرستاد که عدس بخور. او نیز چنین کرد. دلش نازک شد و اشکش جاری گردید.
دانه عدس دارای ویتامین های «آ»، «ب»، «ث»، «پ پ»، «۶B» ،«۲B» ،«۱B» و فلزاتی چون آهن و کلسیم و از همه بیشتر فسفر می باشد و از آلبومین، هیدرات دوکربن، چربی، آب، سلولز، پتاسیم، منیزیم، ترکیب پروتئین، تریپتونان، ترهئونین، ایزولوسین، لوسین، لیزین، میتونین، سیستین، فنیل آلانین، نیروزین و والین برخوردار است.
عدس از آن دسته دانه های خوراکی و مغذی است که خیلی زود می پزد. لعابدار است و در موارد ناراحتی های روده مفید می باشد. عدس پخته را در هر مرهمی برای پاک کردن زخم های بدن به کار می برند. مسواک زدن با سوخته گرد عدس برای سفید کردن دندان مفید است.
بهترین طریقه خوردن عدس، جوانه آن است که ضمن اینکه معایب فوق را ندارد، محسّنات خوب آن را به مقدار فوق العاده بیشتری نیز به همراه دارد.
مصرف عدس موجب فعالیت کلیه، تقویت عضله قلب، تقویت خون، عضلات و رشد و نمو کودکان و فعالیت یاخته ها (سلول ها)ی مغز و هوش و حافظه را افزایش می دهد. علاوه بر این، سوخت و ساز بدن را تنظیم و از کمی خون جلوگیری می کند. درمان کننده تکرر ادرار و خونریزی قاعدگی است. آب عدس پخته مسکن سرفه، درد سینه و ملین است.
ضماد عدس پخته با سرکه، ورم و آب را درمان می کند. گرد سوخته عدس سفیدکننده دندان ها و درمان بخش زگیل است. ضماد پخته آن با برگ کلم جهت ورم پستان که بر اثر انعقاد شیر به هم رسیده باشد، مفید است. خون و ترشحات داخلی را ترش می کند. مادرانی که آرزوی داشتن دختر دارند، از این خاصیت عدس می توانند استفاده نمایند.
منبع : خواصدون