داروی ارگوتامین و موارد مصرف آن

ارگوتامین از آن دسته داروهایی می باشد که در درمان سردردهای عروقی مانند میگرن و خونریزی رحمی بعد از زایمان و سقط کاربرد دارد و همچنین گاهی به درمان افت فشار در حالت ایستاده ناشی از اختلال اعصاب خودکار استفاده می شود این دارو را بانوانی که باردار میباشد نباید مصرف کنند چراکه ممکن است مصرف آن باعث نقص جنین و یا مرگ شود.

سردرد

دارو ارگوتامین برای سردرد

اشکال دارویی ارگوتامین

شکل دارویی دارد ندارد
قرص *  
آمپول *  
شربت   *
کپسول   *
پودر   *

مواد و میزان مصرف آرگوتامین

این داروی منقبض کننده ی عروقی به شکل قرص یا آمپول تجویز میشود در ادامه این مطلب به بررسی مواد و مقدار مصرف این دارو می پردازیم.

همان طور که در معرفی اولیه داروی آرگوتامین ذکر کردیم پیشگیری یا کنترل سردردهای عروقی مانند میگرن و سردردهای خوشه ای با این دارو درمان می شود اما دوز این دارو در بزرگسالان و کودکان متفاوت از هم می باشد در مطلب زیر به میزان مصرف دارو را در بزرگسالان و کودکان اشاره کرده ایم.

داروی ارگوتامین

آشنایی با قرص ارگوتامین 

مصرف آرگوتامین در بزرگسالان:

بزرگسالان به هنگام شروع حمله سردرد یک قرص مصرف می شود که در صورت نیاز پس از 60-30 دقیقه مصرف آن تکرار می شود.در شروع حمله بعدی و در صورت لزوم تکرار مصرف دو قرص تجویز می شود که بازهم در صورت نیاز پس از 60-30 دقیقه دیگر مجددا دارو مصرف می شود.بدین ترتیب مقدار مصرف دارو با تشدید درد افزایش می یابد تا جایی که با مصرف یک مقدار از دارو از حمله جلوگیری شود و یا اینکه مقدار اولیه دارو به 5 قرص برسد ،لازم به ذکر است حداکثر میزان مصرف این دارو تا 10 قرص در هفته می باشد.

مصرف آرگوتامین در کودکان:

مصرف این دارو در کودکان با بزرگسالان فرق دارد در کودکان با سن بالا یا کودکانی که در سنین بلوغ هستند یک قرص تجویز می شود و در صورت لزوم پس از 30 دقیقه مصرف آن تکرار می شود.

عوارض مصرف ارگوتامین

فارماکوکینتیک

جذب داروی آرگوتامین آهسته و نا کامل صورت می گیرد ولی کافئین باعث جذب راحت این دارو می شود،تجزیه و تحلیل آن احتمالا بستگی به کبد دارد و نیمه عمر آن حدودا دو ساعت می باشد.این دارو از صفرا دفع می شود،کافئین از لوله گوارش به خوبی جذب و در همه قسمت های بدن منتشر می شود باید بدانید متابولیسم آ کبدی می باشد و راه دفع آن از کلیه می باشد.

مکانیسم اثر:

این دارو اثرات مسدود کننده گیرنده آلفا آدرنرژیک ، ضدسروتونین و تحریک مستقیم عضلات صاف را دارا می باشد و همچنین اثراتی بر روی CNS دارد،آرگوتامین با اثر مستقیمی که روی عروق جمجمه و تنگ کردن عروق طی مرحله گشاد شدن می گذارد باعث کاهش درد می شود.

منع مصرف ارگوتامین - سی

مصرف داروی ارگوتامین برای زنان باردار اکیدا ممنوع است و در دسته X طبقه بندی می شود و احتمال دارد مرگ یا نقص عضو جنین را در پی داشته باشد.
همچنین در صورت آنژیوپلاستی، جراحی عروق بویژه شریان و زیادی شدید و غیر قابل کنترل فشار خون این دارو نباید مصرف شود.

تداخل دارویی ارگوتامین سی (Ergotamine C)

تداخل دارویی در مصرف همه دارو ها وجود دارد،داروی آرگوتامین نیز از این امر مستثنی نمی باشد،داروی آرگوتامین اگر با داروهای پروپرانولول یا سایر داروهای مسدودکننده بتا- آدرنرژیک مصرف شود ممکن است موجب تشدید اثرات تنگ کننده عروق ارگوتامین شود.

مصرف همزمان سایر داروهای محرک سیستم اعصاب مرکزی (CNS) با کافئین ممکن است موجب تحریک بیش از حد CNS و در نتیجه ، سبب بروز عصبانیت، تحریک پذیری یا بی خوابی و احتمالاً تشنج یا آریتمی قلبی شود.

در صورت مصرف همزمان فنیل پروپانول آمین با کافئین اثرات مقلد سمپاتیک و محرک CNS هر دو دارو را تشدید می کند،پس با این تفاسیر ، سبب بروز عصبانیت، بی خوابی، بی قراری و تهوع می شود.

داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAO) با مقادیر زیاد کافئین نیز اگر همزمان مصرف شود به احتمال زیاد منجر به بروز آریتمی خطرناک قلبی یا تشدید فشار خون، به علت عوارض جانبی مقلد سمپاتیک کافئین شود.

توصیه مصرف آرگوتامین در سالمندان،کودکان و شیردهی:

مصرف در سالمندان

این دارو در بیماران سالخورده باید با احتیاط مصرف شود و احتیاط شرط اول در مصرف این دارو می باشد.

مصرف در کودکان

در مورد کودکان بی ضرری و اثربخشی مصرف ارگوتامین هنوز ثابت نشده است.بنابراین مصرف این دارو در کودکان مستلزم احتیاط بیشتری می باشد.

مصرف در شیردهی

اگر آرگوتامین در شیردهی مصرف شود در شیر ترشح می شود بخطر همین باید با احتیاط مصرف شود مصرف بیش از حد این دارو احتمال دارد سبب مهار ترشح شیر شود.

عوارض جانبی ارگوتامین سی

قلبی - عروقی :

  • بی حسی یا احساس سوزش در انگشتان دست و پا 
  • برادیکاردی یا تاکیکاردی سینوسی گذرا
  • اسپاسم شریانی
  • نشانه های اختلال در گردش خون محیطی (اندامهای انتهایی دردناک، بی حس و سرد همراه با، یا بدون پارستزی
  • کاهش یا فقدان نبض در اندامهای گرفتار
  • سندرم لنگش متناوب)
  • بی کفایتی شریان کرونر، بروز ناگهانی یا تشدید آنژین صدری

دستگاه گوارش:

  • تهوع
  • استفراغ
  • درد شکم
  • اسهال
  • درد اپیگاستر
  • کولیت ایسکمیک

سایر عوارض:

  • ضعف در ساق پا
  • درد یا سفتی عضلات
  • خستگی
  • پرنوشی
  • خارش

هشدار:

به محض بروز حساسیت مفرط، علائم و نشانه های اختلال در گردش خون، سردردهای شدید، یا بدتر شدن میگرن، حتما باید مصرف دارو را قطع کنید.

مسمومیت و درمان داروی ارگوتامین

تظاهرات بالینی:

 تاثیرات ناشی از

  • اسپاسم 
  • تهوع
  • استفراغ
  • سستی
  • اختلال در فعالیت روانی
  • دلیریوم
  • تنگی نفس شدید
  • کمی فشار خون
  • زیادی فشار خون
  • نبض سریع و ضعیف
  • بیهوشی
  • اسپاسم اندامها حملات تشنجی و شوک.

درمان : 

شامل درمانهای حمایتی و علامتی، همراه با پیگیری دقیق و طولانی مدت وضعیت بیمار می شود. اگر بیمار هوشیار باشد باید او را به استفراغ واداشت و یا شستشوی معده انجام داد تا دارو از بدن او خارج شود اما اگر بیمار در حالت کما باشد بعد از قرار دادن لوله داخل نای و پرکردن کیسه هوای آن شست و شوی معده انجام می گیرد از ذغال فعال و ملین نمکی (سولفات منیزیم ) می توان استفاده کرد.
با بروز اسپاسم عروق، اندامهای دچار ایسکمی را باید به طور غیرمستقیم گرم کرد.و نهایتا در صورت لزوم، داروهای گشادکننده عروق (نیتروپروساید، پرازوسین، یا تولازولین) و برای درمان تشنج، دیازپام تزریقی مصرف می شوند.ممکن است انجام دیالیز مفید باشد.

هشدارهای جدی در مورد ارگوتامین سی (Ergotamine C)

رعایت موارد زیر نیز علاوه بر ملاحظات مربوط به تمامی داروهای مسدودکننده آلفا - آدرنرژیک برای شما عزیزان توصیه می گردد.

  • مصرف داروی آرگوتامین با بروز اولین نشانه های سردرد، و یا به محض شروع شدن آن، بیشترین اثر را خواهد داشت. پس از مصرف دارو، در محیطی بی سر و صدا و کم نور استراحت کنید.
  •  نگهداری این دارو باید در یک ظرف مقاوم به نور انجام شود
  •  برای آنکه ارتباط بین برخی غذاها و شروع سر درد تعیین شود حتما باید سابقه تغذیه بیار مشخص شود.
  •  احتمال دارد با قطع کردن یک باره دارو سردردهای واجهشی و یا افزایش مدت یا دفعات بروز سردرد اتفاق بیوفتد.
  • ممکن است در صورت تنگی شدید عروق همراه با نکروز بافتها، تزریق وریدی نیتروپروساید سدیم یا تزریق داخل شریانی تولازولین، و نیز تزریق وریدی هپارین و دکستران 40 ده درصد در دکستروز پنج درصد تزریقی از ترومبوز و توقف خون در عروق جلوگیری کند.

چکیده مهمترین نکاتی که باید درباره مصرف داروی ارگوتامین بدانید

  1. زنان باردار از مصرف این دارو من شده اند و به هیچ عنوان استفاده از آن برای این اشک ها توصیه نمی شود
  2. بیشترین اثر دارو با شروع اولین درد میگرنی مشخص میشود
  3. مصرف این دارو بیش از مقدار توصیه شده اکیدا ممنوع است
  4. افزایش عوارض جانبی این دارو با قرار گرفتن شما در محیط خیلی سرد رابطه مستقیم دارد.
  5. در مورد کودکان بی ضرری و اثربخشی مصرف ارگوتامین هنوز ثابت نشده است.بنابراین مصرف این دارو در کودکان مستلزم احتیاط بیشتری می باشد.
  6. اگر با مصرف مقادیر معمول داروی ارگوتامین سر درد رفع نشد حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
  7. همچنین احتیاط در مصرف افراد سالخورده بسیار ضروری می باشد.
  8. بروز هرگونه بیماری یا عفونت ممکن است حساسیت به اثرات دارو را افزایش دهد بنابراین هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
  9. نگهداری این دارو باید در یک ظرف مقاوم به نور انجام شود.

توصیه ها ومراقبت های پرستاری

بعد از مصرف داروی ارگوتامین توصیه می شود ظرف 2-1 ساعت در یک مکان تاریک استراحت کنید.

برای آنکه ارتباط بین برخی غذاها و شروع سر درد تعیین شود حتما باید سابقه تغذیه بیار مشخص شود.

در صورت آنژیوپلاستی، جراحی عروق بویژه شریان و زیادی شدید و غیر قابل کنترل فشار خون مصرف این دارو به شدت منع شده است.

توجهات:
 در صورت تهوع شدید بخاطر تداخلات دارویی با پروپرانولول و قرص ضد حاملگی توصیه می شود به همراه دارو آمپول ضد استفراغ را تجویز کنید.

آموزش:
این دارو فقط هفته ای دوبار و در ابتدای حملات سردرد استفاده شود چرا که منجر به وابستگی شدید فرد به دارو می شود،نا گفته نماند پس از مصرف این دارو از قدم زدن در هوای سرد خود داری کنید.

 

 

منبع : ارگوتامین نمناک